1- مقدمه:

1-2 از اورامانات به جنوب ایران:

2-2 از جنوب به استان همدان:

بعد از مهاجرت به جنوب، عبدالملکی ها در استان همدان (محلّی بین ملایر، تویسرکان و نهاوند) هم مرز با استان لرستان ساکن شدند. در مناطقی که امروزه به این نامها معروفند: روستاهای گِرا، فَریازان، زاغه(که ساکنانش اکنون به تیمور آبادِ تویسرکان کوچ نموده اند)، نوقده، دو قلعه، فرس فج، دارانی پائین، حسین آباد قِشلاق، وِردابه، نوآورزمان و محمد آبادِ محمّد زمان.

3-2 از همدان(تویسرکان) به خراسان (در گز):

4-2 از خراسان (در گز) به همدان و شیراز:

پس از آن، عبدالملکی ها و دودمان زندیه از درگز خراسان به جایگاه نخستین خود یعنی لرستان و اطراف توسیرکان کوچ نمودند. احتمالا در هنگام بازگشت از درگز به استان همدان، تعداد کمی از عبدالملکی ها در بخش روداب سبزوار ساکن شدند که اکنون در آنجا حدود 12 خانوار (56 نفر) می باشند. ایل عبدالملکی در هنگامِ زمامداری کریم خان زند از لرستان و تویسرکان به شیراز می روند. میرزا تقی خان سپهر در این باره در کتاب جنگ بین الملل اوّل می نویسد: «دودمان عبدالملکی از ایل زندیه هستند. زادگاه نیاکانشان ملایر است که از آنجا به شیراز کوچ کردند و چون لطفعلی خان کشته شد خاندان عبدالملکی به فرمان پادشاه آن روز، آقا محمدخان به تهران آمدند».

5-2 از شیراز به تهران(شهریار):

6-2 از تهران(شهریار) به مازندران(بخش کجور):

در زمان اقامتشان در کجور بود که جنگ های ویرانگر ایران و روسیه تزاری در زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار آغاز شد.در این جنگ ها که از سال 1218 هجری قمری آغاز گردید، عبدالملکی ها به سرکردگی جعفرخان عبدالملکی از پیادگان معروف عباس میرزا بودند که فقط در یک روز برای جلوگیری از هجوم توپهای ژنرال دالوف روسی، چهارصد شهید تقدیم ایران نمودند.

عبدالملکی ها در جنگهای ایران و افغان هم شرکت فعال داشتند و در این نبردها یکی از بزرگان این ایل به نام رشید خان عبدالملکی، نیای زنده یاد حاج رشید اکبری عبدالملکی از حسین آباد در راه دفاع از خاک به همراه جوانان دیگر عبدالملکی شهید شد.

7-2از کجور به چهارقلعه عبدالملکی (شهرستان بهشهر):

چهار طایفه عبدالملکی شامل این روستاها می شود: زاغمرز، زینوند، امیر آباد و حسین آباد. زبان اهالی چهارقلعه عبدالملکی، همان زبان زیبای کردی اورامی است و عبدالملکی های چهارقلعه بعد از قرن ها دوری از خاستگاه نیاکانشان همچنان حافظ سنت ها،زبان و فرهنگ اجدادی شان هستند. می توان نمونه هایی از این باورها را در امثال،کنایات و اشعار کردی شان مشاهده نمود.

روسای ایل عبدالملکی از زمان زندیه تا پهلوی اول به ترتیب تاریخی از این قرارند:1.عبدالرزاق خان عبدالملکی،2.صادق خان عبدالملکی 3. ابدال خان عبدالملکی(دوران زندیه)، 4. جعفر خان عبدالملکی 5.بسطام خان عبدالملکی 6. شکرالله خان عبدالملکی 7.جعفرخان عبدالملکی 8.سرتیپ عسگر خان عبدالملکی(عظام الملک) 9.جعفرخان عبدالملکی(عظام الملک کوچک) 10.سرتیپ قاسم خان عبدالملکی (هژبرالدوله) – (دوران قاجاریه و اوایل پهلوی)

4- زبان و گویش:

5- تالیفات،تحقیقات و همایش در زمینه تاریخ و زبان عبدالملکی ها:

غیر از این کتاب ها، می توان به همایش سراسری عبدالملکی های ایران اشاره کرد. نخستین «همایش پیوند با تبار و دیار عبدالملکی های ایران» در زاغمرز(مرداد 1389) با دبیری نگارنده این مقاله برگزار گردید. سخنرانان همایش عبارت بودند از: استاد دکتر سوران کردستانی(محقق و شاعر کُرد)، استاد محمدرضا عبدالملکیان(شاعر معاصر و مدیر دفتر شعر جوان ایران)، دکتر حسین اسلامی(محقق و رئیس پژوهشکده ساری شناسی)، استاد محمّد رشید امینی(نویسنده و شاعر پاوه ای)، آقای هادی سپنجی (شاعر) آقای جمشید عبدالملکی(محقق تاریخ عبدالملکی ها)، شاعر توانای عبدالملکی ها استاد صمد خان عبدالمالکی از فریازان توسیرکان، دکتر رضا عبدالملکی(نویسنده کتاب تاریخ ایل عبدالملکی)، مهرداد جهانگیری(روزنامه نگار و شاعر عبدالملکی) و اینجانب حسن سلیمی عبدالملکی. در پایان باید اشاره کرد که نگارنده این سطور غیر از این کتابها، مقالاتی هم درباره عبدالملکی ها نوشته است که به دو زبان اورامی و فارسی در نشریات اهورا و اورامان به چاپ رسیده است.

الف- مناطق: مسافرتهای تحقیقاتی به کردستان ایران، بخش اورامانات(ژاورو،تخت و لهون)، حجیج، اورامان، کماله، دزلی، سنندج، مریوان، سقز، قروه و قلعه عبدالملکی. کردستان عراق: شهرستان های سلیمانیه، هولر،روستای تویله در بخش اورامان لهون. استان کرمانشاه: پاوه، کامیاران، پالنگان، جوانرود و کنگاور. استان همدان: شهرستان تویسرکان و روستاهای گِرا، فَریازان، زاغه و روستاهای مورد اشاره در بخش «مهاجرت از جنوب به غرب».

 ب- اشخاص: مصاحبت با آقایان محمّد رشید امینی(محقق و شاعر)، دکتر سوران کردستانی (پژوهشگر تاریخ کرد)، احمد نظیری(نویسنده و محقق)، معتصم شافعی(فعال فرهنگی در پاوه)، هورامان بهرامی(سردبیر مجله اهورا)، هادی سپنجی (شاعر و نویسنده پاوه ای)، امیر امینی (محقق و نویسنده پاوه ای)، فاتح رحیمی(نویسنده دستور زبانی اورامی) و گویشوران ماچو زبان بخش کردستان عراق: ماموستا کاک ایوب رستم (نویسنده، شاعر و رئیس مرکز روشنفکری هورامان لهون)، کاک جمیل هورامی(از بنیانگذاران مرکز روشنفکری هورامان لهون) و آقای کاکائی(رئیس فرهنگ سابق اقلیم کردستان و مشاور آقای مسعود بارزانی).

ج- همایش ها: شرکت در همایش اوارمان شناسی(سروآباد)، همایش اورامان شناسی(دانشگاه سنندج،1384)، همایش مشاهیر اورامانت (شهرستان پاوه، 1386)، فستیوال اورامان (ویژه ماچو) در سلیمانیه کردستان (2009 میلادی)

  7- گفته های ماموستا مردوخ کردستانی و کورت فریشلر آلمانی درباره عبدالملکی ها و خاستگاه اورامان:

در اینجا لازم می دانم برای آگاهی بیشتر خوانندگان عزیزان به خاستگاه نیاکان عبدالملکی، به کتاب ارزشمند برادر عزیزم، کاک جمشید عبدالملکی تحت عنوان «تاریخچه دیرین عبدالملکی» اشاره ای کرده تا بتوانیم محلّ زندگی نیاکانمان را به خوانندگان عزیز معرفی نمائیم؛ که از زبان ماموستا مردوخ و نویسنده آلمانی تبار کورت فریشلر بیان گردیده است.

کاک جمشید عبدالملکی در کتاب خود(تاریخچه عبدالملکی ها)، از قول ماموستا مردوخ مؤلف تاریخ و جغرافیای مناطق کردستان چنین آورده است: «[ساکنان] قلعه های ناحیه قروه، قبلاً در اورامانات و مناطق جنوب غربی آن ناحیه با شغل گله داری و تفنگچی گری زندگی می کردند.» (تاریخچه دیرین عبدالملکی ها،ص 112) و در همین کتاب آورده است که «زندگی دیرینه اوملکی ها در مناطق اورامان و در قسمتی از ناحیه اورامان جنوب غربی، مشرف به جوانرود و در کوهستانهای صعب العبور در عصر مادی ها به گله داری و نظامی گری سپری می شد.» (همان کتاب،ص 121)

همچنین کاک جمشید عبدالملکی در کتاب خود به نقل از کتاب «کنیز شاهزاده خانم فرعون»، تألیف کورت فریشلر آلمانی آورده است: یکی از مردان رومی(یونانی) که از جنگ با ایرانیان در ناحیه آذربایجان شرقی، نزدیکیهای میانه، شکست می خورد؛ پس از جنگ، با باقی مانده سپاه خودش عازم روم می شود، او ابتدا از دامنه های زاگرس و از منطقه اورامانات رهسپار عراق کنونی و آنگاه عازم سوریه بوده، می گوید:در ارتفاعات و دامنه کوههای ناحیه ی غربی ایران به طایفه پر جمعیتی برخورد کردیم به نام اوملک یا ایوملک. آنان مردانی سلحشور و جنگجو بودند و احشام زیادی داشتند. در آن موقع از سال، زمستان بود و هوا خیلی سرد بود. راه را بر ما بستند و عده ای از ما کشتند و ما ناچاراً به التماس افتادیم که گرسنه هستیم اوّل کمی غذا به ما بدهید بعداً هر چه می خواهد انجام دهید، عده ای از سران این طایفه که معلوم بود رؤسای آنها هستند در یک مکان جمع شدند. بعد از مشورت برای باقی مانده از افرادم آتش روشن کردند و غذای کافی در اختیار ما گذاشتند و مانند اسرا با ما رفتار می کردند. چون بر خورد با اوملک ها نزدیک غروب بود در مکانی مخصوص ما را جای دادند و برای ما آتش روشن کردند و تا صبح از نگهبانی غفلت ننمودند . بعد از اینکه آفتاب طلوع نمود به قدر کافی غذا در اختیار سپاه من گذاشتند و ما را آزاد نمودند. با وجود اینکه اوملک ها می دانستند ما یونانیها دشمن ایرانی ها هستیم، بعد از اینکه عده ای از سربازانم کشته شدند من به التماس افتادم و آنها هم با ما خوب رفتار کردند. دانستم که ایرانیها مخصوصاً این طوایف کرد، مهمان نوازند ولو اینکه دشمن آنها باشد.»

ماموستا مردوخ در کتاب «تاریخ و جغرافیای مناطق کردستان» آورده است: زندگی دیرینه اوملکی ها در مناطق اورامان و خصوصا در قسمتی از ناحیه جنوب غربی اورامان، مشرف به جوانرود و نیز در کوهستانهای صعب العبور در عصر مادی ها به گله داری و نظامی گری سپری می شد».(تاریخچه دیرین عبدالملکی ها،ص 123)

با استناد به گفته های کورت فریشلر(مذکور در بالا) و ماموستا مردوخ، به این نتیجه می رسیم که خاستگاه نیاکان عبدالملکی در کردستان بخش اورامانات بوده و این خاستگاه طبق اشاراتی که در این مقاله آمده است، بخش ژاورو(احتمالاً بیساران، پالنگان، جوانرود و ناحیه پاوه) محل زندگی نیاکان عبدالملکی به هنگام برخورد به فرمانده و سپاه یونانی می باشد که در اواخر حکومت اسکندر و قبل از حکومت سلوکیان و اشکانیان بوده است. نتیجه این مشاهدات و گویش حال حاضر عبدالملکی ها گواه این مدعاست که خاستگاه عبدالملکی ها اورامانات و گویش آنها اورامی می باشد.

پخت نان خومونی(نان محلی) ودرست کردن تنور

در گذشنه وارد هر خونه ای که میشدی در گوشه ای از حیاطش اطاقی بود که همه

دیواراش وسقفش رو دودۀ آتش تنور که بهش خونه تنوریمی گفتیم سیاه کرده بود .

چندتا از خانم های که تنور درست می کردن اسماشون حاجی آهو طلا ،غزی (علیرضا )

ومادر بزرگم ماه گل که واسم تعریف میکرد که اول از سلمونی (اریشگاه ) مو می آوردیم

وبا گل قاطی میکردیم وهمش می زدیم بعد گل رو به صورت قالب مسطتیلی با کمی

ضخامت در می آوردند.سپس اونارو روی هم میذاشتند و به صورت استوانه ای تو خالی

در می آوردند .

داخل اطاقکی که توی حیاط به عنوان خانه تنوری در نظر می گرفتند چاله ای میکندند و

تنور رو داخلش می ذاشتند.خمیر نان هم اینطور بود که خانوم خونه توی یک تشت خمیر

رو درست می کرد و می رفت چوب توی تنور آتیش میزد تا که ذغال درست

بشه .معمولا از کف تنور تا سطح کف خونه تنوری یه سوراخی به صورت تونل میزدند

که بهش بازن میگفتند.یه سوراخ هم به قطر بیست تاسی سانت سقف خونه تنوری میذاشتند

واسه این که دود آتیش تنور از اونجا بیرون بره که بهش درینجه می گفتند. در این مدت

که خانم خونه آتیش میذاشت چوب ها می سوختند وبه زغال تبدیل میشدند خمیر نان هم

ورآمده بوده آماده پخت بود. بعد خمیر رو به گُنه (چونه) می گرفتند و اونو روی لانجین با

نافیس پهن میکردند و بادست اونو روی شاطون می کشیدند وبه دیواره تنور میزدند وچند

دیقه بعدنون رو از تنور با سیخ در می اوردند.

متأسفانه از زمانی که آقای جلیل جلیلوند فرزند مرحوم حسین شاه مراد 

 وحاجی مالمیر  فرزند مرحوم آقا محمد نانوایی صنعتی به روستا آوردند  

کم کم  تنور ها از  خانه ها  رخت  بربستند ودیگر در خانه ای نمیتوان تنور 

 ونان خومونی پیدا  کرد. البته درگوشه وکنار  شهرستان  تویسرکان  

نانوایی های که نان محلی می پزند دیده  می  شود ولی نانشان با 

 آتیش  زغال پخته  نمی شود بلگه با گاز خانگی می باشد که  

نانشان   مزه   اون نان های گذشته  رو نمی ده. 

شغل اکثر مردم روستای فریازان کشاورزی  ودامداری است. مردم روستا محصولاتی از قبیل کندم، جو، لوبیا ، سیب زمینی ، کوجه ودر چند سال اخیر سیر کاری در روستا رونق خوبی پیدا کرده است ومردم بیشتر به سیر کاری روی آورده اند. که این محصول خواص دارویی زیادی را دارد ماند:

سير اثر نيكويي در ضد عفوني كردن معده دارد، ولي نبايد آن را زياد مصرف كرد.

سير، رسوبات خون را حل مي كند. از اين رو مصرف سير به كساني كه درد مفاصل دارند، نقرس گرفته اند و يا به رماتيسم مبتلا شده اند توصيه مي شود. سير ادرار را زياد مي كند و فشار خون را پايين مي آورد.
سير، بهترين درمان براي فراموشي و نسيان است، خوردن سير كدورت ذهن را از بين مي برد.
سير، بهترين تقويت كننده پياز مغز است و روي مغز تأثير نيكو دارد. خوردن سير عضلات قلب را به نشاط مي آورد و به وسيله اين گردش خون منظم مي شود. مصرف سير مجاري تنفس وخون را پاك مي كند و به اين وسيله از تنگي نفس مي كاهد.
سير برخي از انواع سل ريوي را معالجه مي كند به خصوص وقتي كه با شير ممزوج باشد. سير، براي معالجه اسهال و برونشيت و سردرد و زكام مزمن و ضعف حافظه و سرگيجه سودمند است.
سير در برابر امراض بسياري مانند تب، مقاوم است. سير، پوست بدن را خوشرنگ و گونه ها را سرخ و روده ها را از عفونت ها پاك مي كند ( به خصوص در اطفال) و با اين خاصيت انسان را در مقابل بيماري تيفوئيد و ديفتري محافظت مي كند.
سير، سنگ كليه را از بين مي برد و كرم هاي نازك شكم اطفال را نابود مي كند.
سير، فلج و رعشه را معالجه مي كند و در مورد مالاريا و بي خوابي خيلي مفيد است.

ولی در کل باید بگویم که گندوم وجو بیشتر کشت می شود.بر خی از کشاورزان روستا توانسته اند برق را جانشین موتور هایی کنند که با سروصدای زیاد توسط آنها آب را از چاه بیرون میکشیدند و گشت زمین های خود را به صورت آبیاری بارانی آب بدهند.در حال حاضر بیشتر خانواده ها در کنار کشاورزی به گاوداری  وگوسفند داری(به صورت سنتی در حیاط منزل) می پردازند که درآمد کوچکی از فروش شیر وگوشت آنها بدست می آورند.

اکثر کشورزان روستا در میان زمین های کشاورزی خود درخت های گردو ،سیب ، البالو ،هلو وشلیل نیز دارند ونیز باغ های انگور در این روستا زیاد می باشد که بخشی از انگور این باغ ها را می فروشند. 

کشاورزی در فرهنگ اهل بیت

نام شاعرصمد ونام خانوادگی اش عبدالمالکی (ملغب به درخشان) است که منصوب به عبدالملک سامانی آخرین سلسله سامانی می باشد. پدرش محمدرضا خان از سواران بنام وخوشنویس بوده است.مادرش عالی نصب از فرزندان سوری ها و خوانین رودآور بوده است.درخشان کشاورزی فعال وکوشا است ودر حال حاضر به باغداری وکشاورزی در زادگاهش روستای فریازان مشغول است.

از کودکی قریحۀ شاعری  وذوق لطیف هنری داشته وبرای پرورش این قریحه بخصوص در سال های اخیر زحمات زیادی را کشیده است که از جمله می توان به حضور منظم اودر کلاس های برسی شعر شورای شعر وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی در تهران ،تالار رودکی وبعضا در تالار وحدت برگزار میشده است اشاره کرد.

اساتید درخشان در آن جلسات عبارتند بوده اند از:

مرحوم حسین لاهوتی(صفا)

عبداله الفت

مرحوم مهرداد اوستا

مشفق کاشانی

استاد ستوده

درخشان بیشتر طبع خود را در غزل آزموده و اشعار او آکنده از احساسات لطیف شاعرانه است. به نظر می آید طبیعت سر سبز ومصفای تویسرکان وبخصوص زادگاهش فریازان بر اشعار شاعر ثأثیر شگرفی داشته، چرا که نشاط ، شادی ،سرمستی وشوریدگی در اشعار درخشان مألوف با طبیعتی آکنده از زیبایی وطراوت شده است.

رسید مژده  که آید به  بوستان صنمی         

  جهان شود گلستان زناز خوش قدمی

رسد به نوک گیاهان سحرگاهان شبنم

                                                 ز باد صبح نماند به چهره گردغمی

درخشان همسری دارد در مهربانی کم نظیر ودر کدبانویی شهره ، با دوستان شاعر چون خواهری مهربان برای شاعر نه همسر ، بلکه مادری دستگیر وهمراه است.

اگر چه شاعر از داشتن فرزند محروم است ، اما به جای فرزند خداوند  اشعاری به او داده است که ماننده فرزند آنهارا پروریده و اکنون بازنشسته وانها را به مجله چاپ آراسته است.

درخشان از خواهری نام می برد فاطمه نام که در زندگی او نقش بسزای داشته ، واگر قریحۀ شاعری وروحیه ای هنری در درخشان وجود دارد حاصل محبت های بی دریغ همسر و خواهری است که گرمای محبت شاعر را سرشار و گلستان عشق او را اسر نموده است .

در حال حاضر اشعار صمد در کتاب دیوان درخشان در 1000 جلد درزمستان  سال 1386 با رده بندی 62/1 فا8  وشماره کتابشناسی ملی 1106476 به چاپ رسیده است.

دلبرم  رفت  و نگه  بر  من  بیمار  نکرد

آنکه  بود  اهل  وفا با منش اینکار  نکرد

دام  گسترد  از آن  خرمن  کیسوی   بلند

آن چه افسون زمهان بود که آن یار نکرد

چون دلم شد به خم زلف کجش سخت اسیر

مختصر رحم  بر این مرغ  گرفتار نکرد

شرح حال از چه نویسم  که  در ایّامی چند

آنچه معشوقه  بدید  از من و انکار   کرد

عهد ها بست چو گل رقعه ز رخسار گشود

لیک  دروقت عمل رو به خریدار   نکرد

چرخ  وارونه  اگر  قاتل  خون خوار  نبود

پس چرا دوش مرا جز غم  دل با ر نکرد

از عزیزان چه  بگویم که  به پروازی  چند

پر زنان  بار دگر جا بر سر دیوار  نکرد

دیدی آخرکه  دلا  این  فلک  پاک  سرشت

پرورش  داد  ولی  رحم  دگر  بار  نکرد

در خزان میکشد آن سبزه وگل  را به چمن

آن چه  بد بود  که  با  یار  وفا دار  نکرد

شاهدان را  بخمد  قامت وغمخوار  نگشت

کین چونین رحم  بر آن سر وسپیدار نکرد

ای درخشان ثمر از دولت این چرخ مجو

چون کسی را بخوداز روی وفا یار نکرد

گولو بازی(تیله بازی)

 گولو بازی  که در زبان ادبی همان تیله بازی است ،بازی است که بچه ها بازی می کند وبیشتر در موقع عید نوروز بازی می شود .در این بازی که باید تعداد بازی کنندگان آن از 2نفر به بالا باشد تا6یا 7 نفر که تعدا بیشتر هم می شود ولی معمول آن تا هفت نفر است. 

هر گیم بازی باید، بازی کنندگان هرکدام یک سکه روی زمین(به صورت عمود) پشت سر هم  می کارند و شرط میکند که هر گیم از سره چند تومان باشد.بعد  از اولین سکه فاصله ای راتعین می کند وهرکس به گولوی خو به طرف سکه ها نشانه گیری می کنند هرکس که اولین سکه را بزند در دال بعد (گیم )سَلار  است ،در ضمن کسی که سکه ای را با گولوی خود میزند می تواند دوباره بازیرا ادامه دهد. 

در بازی ،بازی گنندگان می توانند گولوی یکدیگر را نشانه رفته و همدیگر را بزنند واز بازی خارج کنند کسی که اول گولوی او را بزنند در دال بعد او قیر است (یعنی باید آخرین نفر در دال بعد از سر خط شروع نشانه گیری کند) وکسی که آخرین سکه را بزند باید دوم نفر در دال بعد سکه ها را نشانه بگیرد (که در بازی به او میگویند تو پی هستی) . 

هردال(گیم) وقتی که همه سکه هارا با گولوی خود میزدند یا گولوی همدیگر را میزدند و یک نفر در بازی باقی می ماند اون دال تمام می شد و دوباره از سر خط شروع بازی آغاز میشد. 

هر کس هم که پولش تمام می شود از بازی اوت می شود.

پریازان همان فریازان است. درست مثل پارس که مقصود همان فارس است.

در زمان ایران باستان هرگاه میخواستند کلمات را قدرت ببخشند وآنرا اهورایی ومقدس کنند از واژه (( فر )) در ابتدای کلمات استفاده میکردند، مانند فرهنگ که از فر +آهنج که بعدها بصورت فرآهنگ وسپس فرهنگ درآمد؛ فریازان از دو واژه (فر ) به معنای شکوه، عظمت و قدرت و ( یازان ) یعنی مبارزان و جنگجویان قوی میباشد.

مصداق این احتمال هم وجود چهار تپه باستانی در روستای فریازان است. یکی از این تپه ها، تپه معروف گرعوا ( گبرآباد ) است. این تپه ها، پادگانهایی برای این جنگجویان قدرتمند قوم (ماد) درجنوب کوه الوندبوده است. کمی پائین تر از فریازان و به موازات رودخانه کرزانرود در ضلع جنوبی فریازان، روستای (فرسفج) به معنای (چراگاه اسبان ) محل چرای خیل اسبان این جنگجویان قدرتمند بوده است که در تاریخ قوم ماد در همدان، کمتر به آن اشاره شده است.

چند احتمال دیگر در مورد علت نامگذاری فریازان به قرار زیر میباشد.

پریوازان: پری به معنای کنار، واز به معنای باز و گسترده و ان (الف ونون) آن به معنای محل یا مکان. روی همرفته در اینجا پریوازان به معنای محلی که فاقد کنار و دیوار و حصار میباشد و دارای دشت باز است.

پرعوزان:پر به معنای کنار؛ عو به معنای آب ؛ زان به معنای ازآن میباشد،روی هم رفته به محلی که از کنار آ ن، یا از درون آن آب می آید. که وجود بیش از چهل حلقه چاه عمیق و چاه های آب شرب شهرستان تویسرکان که در فریازان اسقرار یافته و عبور رودخانه بزرگ که از میان فریازان می گذرد گواه این موضوع میباشد.

فری آزان:فری به معنای بزرگی و آزان به معنای از آن،روی هم رفته فری آزان به معنای بزرگی و شکوهمندی از آن آمده و یا خواهد آمد.

فری تازان: فری به معنای بزرگی یا بزرگان، تازان به معنای سواران رونده که حرف ((ت)) تازان با گذشت زمان حذف شده است.

در معنای دیگر فریازان یعنی خوشنویسان..

پدر بزرگ عزیزم(حسن آقا) ومادر بزرگ عزیزم(ماه گل) روحتان شاد  

هردو اهل فریازان بودند پدر بزرگم فرزند اسماعیل(کلانتر) ومادرش نوش آفرین،مادر بزرگم فرزندپیر قلی ومادرش طاوس.

 یاد روزگار گذشته ،خانه باسفایی داشتند وهمه نوه ها ونتیجه ها وفامیل ها همه دوستشان داشتند مخصوصا من که با این که چندین سال از فوتشون میگذره وقتی به یادشون می افتم گریم میگیره.  

خیلی وقت ها پیششون بودم، یه بار مادربزرگم  از زمان نامزدیش واسم گفت : که یکسال بوده با پدربزرگت نامزد بودم  ولی هنوز قیافشو ندیده بودم تا یک روز که با مادرم به عروسی یکی از فامیل ها رفته بودیم اونجا مادرم بهم گفت که اون پسری که اونجا بلا پشت بام وایسده رو میبینی ،گفتم اره ،گفت اونه که نامزدت است. 

 می خوام بگم که اون موقع ندیده دختر بسر ها باهم ازدواج میکردند ،چه زندگی با صفایی داشتند ( مادر بزرگم میگفت منو پدر بزرگت حتی یک بار هم با هم دعوامون نشده) الته اون موقع توقعات هم پایین بوده.ولی الان.........................

چند مرده حلاجی ؟  

هرگاه کسی بر سر لاف زنی و خودستایی برآید از باب تعریض وکنایه در جوابش میگویند :" ببینیم چند مرده حلاجی " و یا به اصطلاح دیگر :" باید دید چند مرده حلاجی " یعنی باید دید که در انجام کار تا چه اندازه موفق خواهی بود . به گفته علامه دهخدا در امثال و حکم عبارت چند مرده حلاج بودن کنایه از انجام دادن کاری است که در حدود توانایی چند مرد باشد و شاید تشبیه به عمل چند مرد حلاج باشد که یک تن آن را انجام دهد .
ولی به جهاتی که ذیلاً خواهد آمد مدلل می گردد که این حلا ج آن پنبه زن کوچه و بازار نیست بلکه ناظر بر حسین بن منصور حلاج است که به غلط او را در افواه عامه و حتی در ادبیات ایران به نام منصور حلاج می خوانند و منصوروار! بر سردارش میکنند . در حالی که منصور پدرش بود که در خوزستان با شغل حلاجی و پنبه زنی روزگار میگذرانید و امرار معاش میکرد .
حسین بن منصور حلاج ، از نامیترین عارفان وارسته ایران است که به سال 244 هجری در ولایت طور ازتوابع بیضای فارس متولد شد . پدرش به کار حلاجی و پنبه فروشی در خوزستان می زیست .
حلاج در دوازده سالگی قرآن کریم را از بر کرد و درشهر به کسب علوم و کمالات پرداخت . سپس به بصره رفت ودر مدرسه حسن بصری رموز تصوف را آموخت و از دست عمروبن عثمان مکی خرقه پوشید و رفته رفته در سلک بزرگان عرفا و صوفیه عصر و زمان خود نظیر جنید بغدادی درآمد .
حلاج در طول مدت عمرش بین بغداد و بصره و اهواز و خراسان در حرکت بود و با صوفیان قشری وظاهربین به مخالفت برمی خاست . روی هم رفته بیست و دوبار مراسم حج به عمل آورد که برای باردوم از بغداد با چهار صد مرید به زیارت مکه شتافته بود .
افوال و گفته های اهل علم درباره حلاج مختلف است : گروهی وی را ازاولیا پندارند و پاره ای خارق هادات و کرامات به وی نسبت می دهند . جمعی کاهن وکذاب و شعبده بازش شمارند و بعضی به خدایی او قایل شده به کلماتش استناد می کنند .
حلاج تا آخرین لحظات زندگی بر حقانیت عقیده و آرمان خودش پایدار ماند ومعراج مردان را بر سر دار می دانست .
باری ، سرانجام به حلاج بهتان بستند که شعبده باز است و کفر می گوید و در شورش بغداد که به سال 296 هجری روی داد متهمش کردند .
پس ازچندی حامد بن عباس وزیر خلیفه به دستیاری و فتوای ابوعمر حمادی محمدبن یوسف قاضی بغداد حکم قتلش را ازمقتدر خلیفه عباسی گرفتند و روز سه شنبه 24 ماه ذیقعده از سال 309 هجری در بغدا به فجیعترین وضعی بر دارش کردند ، به این ترتیب که نخست دو دستش را بریدند ، حلاج خنده ای بزد . گفتند :" خنده چیست ؟" گفت :" دست از آدمی بسته جدا کردن آسان است ." پس دو دست بریده خون آلود بر روی در مالید و روی در مالید و روی ساعد راخون آلود کرد . گفتند :" چرا کردی ؟" گفت :" خون بسیار از من رفت . دانم که رویم زرد شده باشد شما پندارید که زردی من از ترس است . خون بر روی مالیدم تا در چشم شما سرخ روی باشم گه گلگونه مردان ، خون ایشان است ."
آن گاه چشمهایش برکندند که قیامتی از خلق برخاست ودر این میان شورشیان چندین ساختمان و دکان را به آتش کشیدند و سر به طغیان برداشتند . پس زبانش را بریدند و در شامگاه که سرش را بریدند حلاج در میان سربریدن تبسمی کرد وجان داد .
سپیده دم همان شب پیکرش را به آتش کشیدند و خاکسترش را به دجله ریختند .
تاثیر حلاج بر فرهنگ و ادبیات ایران به قدری چشمگیر و عمیق بود که کمتر کتاب نظم و نثری را می توان یافت که از حلاج به اقتضای مقام ومقال یاد نشده باشد . در زمینه فرهنگ عامیانه نیز تاثیر حلاج به خوبی مشهود و محسوس است چنان که امروزه وقتی از پایداری واستقامت کسی سخن می گویند گفته می شود : چند مرده حلاجی ؟ یعنی : ببینیم تا بدانیم تاب و توان تو چند است .

دنبال نخود سیاه فرستادن

هرگاه بخواهند کسی از مطلب و موضوعی آگاه نشود و او را به تدبیر و بهانه بیرون فرستند و یا به قول علامه دهخدا:"پی کاری فرستادن که بسی دیر کشد." از باب مثال می گویند: "فلانی را به دنبال نخود سیاه فرستادیم." یعنی جایی رفت به این زودیها باز نمی گردد.
اکنون ببینیم نخود سیاه چیست و چه نقشی دارد که به صورت ضرب المثل درآمده است.
به طوری که می دانیم نخود از دانه های نباتی است که چند نوع از آن در ایران و بهترین آنها در قزوین به عمل می آید.
انواع و اقسام نخودهایی که در ایران به عمل می آید همه به همان صورتی که درو می شوند مورد استفاده قرار می گیرند یعنی چیزی از آنها کم و کسر نمی شود و تغییر قیافه هم
نمی دهند مگر نخود سیاه که چون به عمل آمد آن را در داخل ظرف آب می ریزن تا خیس بخورد و به صورت لپه دربیاید و چاشنی خوراک و خورشت شود.
مقصود این است که در هیچ دکان بقالی و سوپر و فروشگاه نخود سیاه پیدا نمی شود و هیچ کس دنبال نخود سیاه نمی رود، زیرا نخود سیاه به خودی خود قابل استفاده نیست مگر آنکه به شکل و صورت لپه دربیاید و آن گاه مورد بهره برداری واقع شود.
فکر می کنم با تمهید مقدمۀ بالا ادای مطلب شده باشد که اگر کسی را به دنبال نخود سیاه بفرستند در واقع به دنبال چیزی فرستادند که در هیچ دکان و فروشگاهی پیدا نمی شود

شاگرد مدتی ایستاده، دم را دمید، خسته شد؛ گفت : «استاد اجازه میدی بنشینم و بدمم ؟»

 استاد گفت : «بنشین»باز مدتی دمید و خسته شد، گفت : «استاد ! اجازه میدی دراز بکشم و بدمم !»
                          

                                 گفت : «دراز بکش و بدم»؛

عبارت بالا کنایه از مبارزه­ی علنی و آشکار است نه پنهانی.

 در عصر سلسله­های اخیر داش مشدی­ها و لوطی­ها نیز در زمره­ی عیاران و جوانمردان در آمده­اند و از آداب و رسوم عیاران در محله­ی خویش پیروی می­کرده­اند یعنی از ثروتمندان و متمکنین می­ستاندند و به فقرا و مستمندان می­بخشیدند. به علاوه داش مشدی­ها و لوطی­ها در هر کوچه و گذر چنان قدرتی داشته­اند که از ترس آنان کسی جرات نمی­کرد به ناموس دیگران تجاوز کرده حتی به چشم بد نگاه کند.

عیاران و جوانمردان از آنجا که مجامع و تشکیلات محرمانه و پنهانی داشته­اند و به ظاهر کسی آن­ها را نمی­شناخت و نباید بشناسد لذا به هنگام انجام ماموریت شمشیر را از رو نمی­بستند بلکه کمربند چرمین را در زیر لباس بر کمر می­بستند و شمشیر را از حلقه­ی کمربند مزبور آویزان می­کردند به قسمی که معلوم نشود سلاحی بر کمر دارند و احیانا شناخته شوند.
بعدها که تشکیلات عیاری رونقی یافت و کار عیاران بالا گرفت هرگاه که دشمن را ضعیف و ناتوان تشخیص می­دادند و مبارزه­ی پنهانی را ضروری نمی­دیدند بدون هیچ گونه بیم و هراسی شمشیر را از رو می­بستند و دشمن را از پای در می­آوردند.

به روستای شهید پرور فریازان خوش آمدید 

 فریازان هم از این شکارها داره ولی نه همه فصلی

امروز 18.12.92 این عکس به دستم رسیده بعضی از بازیکنان توی عکسو میشناسم  اگر اسم هر کدوم رو میدونید بهم لطف کنی بگید.متشکرم

  همواره منتظر نظرات ارزشمند شما بازدید کنندگان محترم هستم