1- مقدمه:

1-2 از اورامانات به جنوب ایران:

2-2 از جنوب به استان همدان:

بعد از مهاجرت به جنوب، عبدالملکی ها در استان همدان (محلّی بین ملایر، تویسرکان و نهاوند) هم مرز با استان لرستان ساکن شدند. در مناطقی که امروزه به این نامها معروفند: روستاهای گِرا، فَریازان، زاغه(که ساکنانش اکنون به تیمور آبادِ تویسرکان کوچ نموده اند)، نوقده، دو قلعه، فرس فج، دارانی پائین، حسین آباد قِشلاق، وِردابه، نوآورزمان و محمد آبادِ محمّد زمان.

3-2 از همدان(تویسرکان) به خراسان (در گز):

4-2 از خراسان (در گز) به همدان و شیراز:

پس از آن، عبدالملکی ها و دودمان زندیه از درگز خراسان به جایگاه نخستین خود یعنی لرستان و اطراف توسیرکان کوچ نمودند. احتمالا در هنگام بازگشت از درگز به استان همدان، تعداد کمی از عبدالملکی ها در بخش روداب سبزوار ساکن شدند که اکنون در آنجا حدود 12 خانوار (56 نفر) می باشند. ایل عبدالملکی در هنگامِ زمامداری کریم خان زند از لرستان و تویسرکان به شیراز می روند. میرزا تقی خان سپهر در این باره در کتاب جنگ بین الملل اوّل می نویسد: «دودمان عبدالملکی از ایل زندیه هستند. زادگاه نیاکانشان ملایر است که از آنجا به شیراز کوچ کردند و چون لطفعلی خان کشته شد خاندان عبدالملکی به فرمان پادشاه آن روز، آقا محمدخان به تهران آمدند».

5-2 از شیراز به تهران(شهریار):

6-2 از تهران(شهریار) به مازندران(بخش کجور):

در زمان اقامتشان در کجور بود که جنگ های ویرانگر ایران و روسیه تزاری در زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار آغاز شد.در این جنگ ها که از سال 1218 هجری قمری آغاز گردید، عبدالملکی ها به سرکردگی جعفرخان عبدالملکی از پیادگان معروف عباس میرزا بودند که فقط در یک روز برای جلوگیری از هجوم توپهای ژنرال دالوف روسی، چهارصد شهید تقدیم ایران نمودند.

عبدالملکی ها در جنگهای ایران و افغان هم شرکت فعال داشتند و در این نبردها یکی از بزرگان این ایل به نام رشید خان عبدالملکی، نیای زنده یاد حاج رشید اکبری عبدالملکی از حسین آباد در راه دفاع از خاک به همراه جوانان دیگر عبدالملکی شهید شد.

7-2از کجور به چهارقلعه عبدالملکی (شهرستان بهشهر):

چهار طایفه عبدالملکی شامل این روستاها می شود: زاغمرز، زینوند، امیر آباد و حسین آباد. زبان اهالی چهارقلعه عبدالملکی، همان زبان زیبای کردی اورامی است و عبدالملکی های چهارقلعه بعد از قرن ها دوری از خاستگاه نیاکانشان همچنان حافظ سنت ها،زبان و فرهنگ اجدادی شان هستند. می توان نمونه هایی از این باورها را در امثال،کنایات و اشعار کردی شان مشاهده نمود.

روسای ایل عبدالملکی از زمان زندیه تا پهلوی اول به ترتیب تاریخی از این قرارند:1.عبدالرزاق خان عبدالملکی،2.صادق خان عبدالملکی 3. ابدال خان عبدالملکی(دوران زندیه)، 4. جعفر خان عبدالملکی 5.بسطام خان عبدالملکی 6. شکرالله خان عبدالملکی 7.جعفرخان عبدالملکی 8.سرتیپ عسگر خان عبدالملکی(عظام الملک) 9.جعفرخان عبدالملکی(عظام الملک کوچک) 10.سرتیپ قاسم خان عبدالملکی (هژبرالدوله) – (دوران قاجاریه و اوایل پهلوی)

4- زبان و گویش:

5- تالیفات،تحقیقات و همایش در زمینه تاریخ و زبان عبدالملکی ها:

غیر از این کتاب ها، می توان به همایش سراسری عبدالملکی های ایران اشاره کرد. نخستین «همایش پیوند با تبار و دیار عبدالملکی های ایران» در زاغمرز(مرداد 1389) با دبیری نگارنده این مقاله برگزار گردید. سخنرانان همایش عبارت بودند از: استاد دکتر سوران کردستانی(محقق و شاعر کُرد)، استاد محمدرضا عبدالملکیان(شاعر معاصر و مدیر دفتر شعر جوان ایران)، دکتر حسین اسلامی(محقق و رئیس پژوهشکده ساری شناسی)، استاد محمّد رشید امینی(نویسنده و شاعر پاوه ای)، آقای هادی سپنجی (شاعر) آقای جمشید عبدالملکی(محقق تاریخ عبدالملکی ها)، شاعر توانای عبدالملکی ها استاد صمد خان عبدالمالکی از فریازان توسیرکان، دکتر رضا عبدالملکی(نویسنده کتاب تاریخ ایل عبدالملکی)، مهرداد جهانگیری(روزنامه نگار و شاعر عبدالملکی) و اینجانب حسن سلیمی عبدالملکی. در پایان باید اشاره کرد که نگارنده این سطور غیر از این کتابها، مقالاتی هم درباره عبدالملکی ها نوشته است که به دو زبان اورامی و فارسی در نشریات اهورا و اورامان به چاپ رسیده است.

الف- مناطق: مسافرتهای تحقیقاتی به کردستان ایران، بخش اورامانات(ژاورو،تخت و لهون)، حجیج، اورامان، کماله، دزلی، سنندج، مریوان، سقز، قروه و قلعه عبدالملکی. کردستان عراق: شهرستان های سلیمانیه، هولر،روستای تویله در بخش اورامان لهون. استان کرمانشاه: پاوه، کامیاران، پالنگان، جوانرود و کنگاور. استان همدان: شهرستان تویسرکان و روستاهای گِرا، فَریازان، زاغه و روستاهای مورد اشاره در بخش «مهاجرت از جنوب به غرب».

 ب- اشخاص: مصاحبت با آقایان محمّد رشید امینی(محقق و شاعر)، دکتر سوران کردستانی (پژوهشگر تاریخ کرد)، احمد نظیری(نویسنده و محقق)، معتصم شافعی(فعال فرهنگی در پاوه)، هورامان بهرامی(سردبیر مجله اهورا)، هادی سپنجی (شاعر و نویسنده پاوه ای)، امیر امینی (محقق و نویسنده پاوه ای)، فاتح رحیمی(نویسنده دستور زبانی اورامی) و گویشوران ماچو زبان بخش کردستان عراق: ماموستا کاک ایوب رستم (نویسنده، شاعر و رئیس مرکز روشنفکری هورامان لهون)، کاک جمیل هورامی(از بنیانگذاران مرکز روشنفکری هورامان لهون) و آقای کاکائی(رئیس فرهنگ سابق اقلیم کردستان و مشاور آقای مسعود بارزانی).

ج- همایش ها: شرکت در همایش اوارمان شناسی(سروآباد)، همایش اورامان شناسی(دانشگاه سنندج،1384)، همایش مشاهیر اورامانت (شهرستان پاوه، 1386)، فستیوال اورامان (ویژه ماچو) در سلیمانیه کردستان (2009 میلادی)

  7- گفته های ماموستا مردوخ کردستانی و کورت فریشلر آلمانی درباره عبدالملکی ها و خاستگاه اورامان:

در اینجا لازم می دانم برای آگاهی بیشتر خوانندگان عزیزان به خاستگاه نیاکان عبدالملکی، به کتاب ارزشمند برادر عزیزم، کاک جمشید عبدالملکی تحت عنوان «تاریخچه دیرین عبدالملکی» اشاره ای کرده تا بتوانیم محلّ زندگی نیاکانمان را به خوانندگان عزیز معرفی نمائیم؛ که از زبان ماموستا مردوخ و نویسنده آلمانی تبار کورت فریشلر بیان گردیده است.

کاک جمشید عبدالملکی در کتاب خود(تاریخچه عبدالملکی ها)، از قول ماموستا مردوخ مؤلف تاریخ و جغرافیای مناطق کردستان چنین آورده است: «[ساکنان] قلعه های ناحیه قروه، قبلاً در اورامانات و مناطق جنوب غربی آن ناحیه با شغل گله داری و تفنگچی گری زندگی می کردند.» (تاریخچه دیرین عبدالملکی ها،ص 112) و در همین کتاب آورده است که «زندگی دیرینه اوملکی ها در مناطق اورامان و در قسمتی از ناحیه اورامان جنوب غربی، مشرف به جوانرود و در کوهستانهای صعب العبور در عصر مادی ها به گله داری و نظامی گری سپری می شد.» (همان کتاب،ص 121)

همچنین کاک جمشید عبدالملکی در کتاب خود به نقل از کتاب «کنیز شاهزاده خانم فرعون»، تألیف کورت فریشلر آلمانی آورده است: یکی از مردان رومی(یونانی) که از جنگ با ایرانیان در ناحیه آذربایجان شرقی، نزدیکیهای میانه، شکست می خورد؛ پس از جنگ، با باقی مانده سپاه خودش عازم روم می شود، او ابتدا از دامنه های زاگرس و از منطقه اورامانات رهسپار عراق کنونی و آنگاه عازم سوریه بوده، می گوید:در ارتفاعات و دامنه کوههای ناحیه ی غربی ایران به طایفه پر جمعیتی برخورد کردیم به نام اوملک یا ایوملک. آنان مردانی سلحشور و جنگجو بودند و احشام زیادی داشتند. در آن موقع از سال، زمستان بود و هوا خیلی سرد بود. راه را بر ما بستند و عده ای از ما کشتند و ما ناچاراً به التماس افتادیم که گرسنه هستیم اوّل کمی غذا به ما بدهید بعداً هر چه می خواهد انجام دهید، عده ای از سران این طایفه که معلوم بود رؤسای آنها هستند در یک مکان جمع شدند. بعد از مشورت برای باقی مانده از افرادم آتش روشن کردند و غذای کافی در اختیار ما گذاشتند و مانند اسرا با ما رفتار می کردند. چون بر خورد با اوملک ها نزدیک غروب بود در مکانی مخصوص ما را جای دادند و برای ما آتش روشن کردند و تا صبح از نگهبانی غفلت ننمودند . بعد از اینکه آفتاب طلوع نمود به قدر کافی غذا در اختیار سپاه من گذاشتند و ما را آزاد نمودند. با وجود اینکه اوملک ها می دانستند ما یونانیها دشمن ایرانی ها هستیم، بعد از اینکه عده ای از سربازانم کشته شدند من به التماس افتادم و آنها هم با ما خوب رفتار کردند. دانستم که ایرانیها مخصوصاً این طوایف کرد، مهمان نوازند ولو اینکه دشمن آنها باشد.»

ماموستا مردوخ در کتاب «تاریخ و جغرافیای مناطق کردستان» آورده است: زندگی دیرینه اوملکی ها در مناطق اورامان و خصوصا در قسمتی از ناحیه جنوب غربی اورامان، مشرف به جوانرود و نیز در کوهستانهای صعب العبور در عصر مادی ها به گله داری و نظامی گری سپری می شد».(تاریخچه دیرین عبدالملکی ها،ص 123)

با استناد به گفته های کورت فریشلر(مذکور در بالا) و ماموستا مردوخ، به این نتیجه می رسیم که خاستگاه نیاکان عبدالملکی در کردستان بخش اورامانات بوده و این خاستگاه طبق اشاراتی که در این مقاله آمده است، بخش ژاورو(احتمالاً بیساران، پالنگان، جوانرود و ناحیه پاوه) محل زندگی نیاکان عبدالملکی به هنگام برخورد به فرمانده و سپاه یونانی می باشد که در اواخر حکومت اسکندر و قبل از حکومت سلوکیان و اشکانیان بوده است. نتیجه این مشاهدات و گویش حال حاضر عبدالملکی ها گواه این مدعاست که خاستگاه عبدالملکی ها اورامانات و گویش آنها اورامی می باشد.